De ki: O’nun dışında (ilah olarak) öne sürdüklerinizi çağırın…

قُلِ ادْعُوا الَّذ۪ينَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِه۪ فَلَا يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنْكُمْ وَلَا تَحْو۪يلًا ﴿٥٦﴾
56- De ki: “O’nun dışında (ilah olarak) öne sürdüklerinizi çağırın, onlar sizden ne zararı uzaklaştırabilirler, ne de (onu yararınıza) dönüştürebilirler.
Ey Muhammed, kavminden, Allahı bırakıp ta onun yarattığı varlıklara tapan müşriklere de ki: “Allanın dışında rab ve ilahlar olduklarını iddia ettiğiniz şeyleri, başınıza bir felaket geldiğinde yardımınıza çağırın. Sonra bakın, o felaketi sizden gidermeye veya sizden başkalarına yöneltmeye kadir olabilecekler mi Elbette ki onlar bunu sizden kaldırmaya veya başkalarına yöneltmeye kadir değillerdir. Buna ancak, sizleri de onlan da yaratan Allah kadirdir.
Ayet-i Kerimede geçen “Allaha ortak koşanlar”dan maksat:
İnsanların Allah’ı bırakıp da İlâh kabul ettikleri varlıklar bazan peygamberler, melekler ve sâlih kimseler de olabilmektedir. Allah’la birlikte onlara da yetkiler verebilmekte, hattâ Allah’ın rızasını kazanabilmek için bunları vesile yaptıklarına şahit olmaktayız. Bunlar Allah’a yakın varlıklardır, eğer bizler bunların hatırlarını kazanabilirsek Allah’ın da hatırını kazanmış olacağız diyerek bunlara sarılmakta, bunlara da kulluk etmekte, bunlara da dua etmekte, bunlara da sığınmaktadırlar.
TABERİ TEFSİRİ
Bu uyarı, tevhid ilkesini işlemekte ve şirki reddetmektedir. Buna göre, şirk sadece Allah’tan başkasına secde etmekten ibaret değildir. Allah’tan başkasına yalvarıp başkasından yardım dilemek de şirktir. Çünkü yalvarmak ve yardım dilemek de bir tür ibadettir. Bu nedenle Allah’tan başkasından yardım dileyen kimse de, puta tapan kimse kadar müşriktir. Bu ayet, Allah’tan başka, dualara cevap veren, sıkıntıları gideren, kötü durumları düzelten başka bir gücün olmadığını açıkça göstermektedir. O halde, eğer bir kimse Allah’tan başkasının bir güce sahip olduğunu söylerse şirk işlemiş olacaktır.
TEFHİMUL KUR’AN
Allah’ın dışında hiçbir varlık sıkıntılarını gideremez. Başlarına gelecek bir felaketi değiştiremez. Kulların kaderini ellerinde bulunduran sadece Allah’dır. Onlara kesin bildiriyor ki: Melek olsun, cin olsun, insan olsun, çağırdıkları tüm ilahlar, Allah’ın yarattığı varlıklardan başka bir şey değiller. Bunlar da Allah’a varacak bir yola muhtaçlar. O’nun rızasını elde etme yarışındalar, O’nun azabından sakınırlar. Zaten bu azabın gerçek mahiyetini bilen ondan sakınır ve korkar.
Allah’ın dışında hiçbir varlık sıkıntılarını gideremez. Başlarına gelecek bir felaketi değiştiremez. Kulların kaderini ellerinde bulunduran sadece Allah’dır. Onlara kesin bildiriyor ki: Melek olsun, cin olsun, insan olsun, çağırdıkları tüm ilahlar, Allah’ın yarattığı varlıklardan başka bir şey değiller. Bunlar da Allah’a varacak bir yola muhtaçlar. O’nun rızasını elde etme yarışındalar, O’nun azabından sakınırlar. Zaten bu azabın gerçek mahiyetini bilen ondan sakınır ve korkar.
FİZİLALİL KUR’AN